1. Lời chúc mừng năm mới
Cũng như những nước khác trên thế giới, người Nhật cũng gửi đến nhau những lời chúc mừng cho năm mới. Tuy nhiên, tùy thời điểm mà cách dùng câu chúc sẽ khác nhau.
- Câu chúc được dùng dịp cuối năm, trước khi sang ngày 1 tháng 1.
良いお年を迎えください 。（Yoi o-toshi wo o-mukae kudasai)
- Câu chúc được dùng dịp đầu năm, sau khi sang ngày 1 tháng 1.
明けましておめでとうございます。(Akemashite Omedetou gozaimasu)
2. Trang trí nhà cửa với Kadomatsu (門松) và Shimekazari (注連飾り)
Kadomatsu và shimekazari là những đồ trang trí truyền thống của Nhật Bản mà bạn có thể bắt gặp ở khắp mọi nơi. Chúng được đặt thành từng cặp trước nhà, cửa hàng, khách sạn và những nơi khác để chào đón Toshigami-sama, một vị thần của mùa màng và linh hồn của tổ tiên. Nó cũng được cho là có tác dụng xua đuổi tà ma.
Kadomatsu bao gồm ba thân tre có độ dài khác nhau (tượng trưng cho sự thịnh vượng), cây thông (tượng trưng cho tuổi thọ) và cành hoa mơ (tượng trưng cho sự kiên định).
Shimekazari là đồ trang trí kết bằng dây rơm được treo phía trên cửa ra vào để chào đón các vị thần may mắn và xua đuổi tà ma. Chúng bao gồm một số chi tiết có ý nghĩa và nguồn gốc cụ thể của riêng trong các tín ngưỡng truyền thống lâu đời, bao gồm shimenawa (một sợi dây rơm thiêng mà bạn cũng có thể nhìn thấy ở các đền thờ), lá thông, quả cam và các loại bùa may mắn khác.
Cả hai đồ trang trí thường được treo lên trong khoảng thời gian từ ngày 26 đến ngày 28 tháng 12, gỡ xuống vào ngày 7 tháng 1 và đốt vào ngày 15 tháng 1.
3. Ăn mì Soba trường thọ Toshikoshi Soba (年越しそば)
Soba (そ ば) là một loại mì truyền thống của Nhật Bản, còn được gọi là mì kiều mạch. Nhiều người thích thú với hương vị nhẹ nhàng của soba, món ăn đặc biệt được những người lớn tuổi ưa chuộng. Nó cũng là một loại thực phẩm lành mạnh chứa nhiều chất dinh dưỡng với lượng calo thấp.
Người Nhật rất thích ăn Soba vào đêm giao thừa. Nó được gọi là Toshikoshi Soba , có nghĩa là ăn soba khi bạn chào đón năm mới. Phong tục này có từ thời Edo khi mọi người bắt đầu ăn soba khi đón năm mới. Mì soba tượng trưng cho sự trường thọ, sợi mì mềm, dễ nhai sẽ giúp bạn thoát khỏi những điều xui xẻo của năm trước để nó không ám ảnh bạn trong năm sau.
4. Dùng bữa đầu năm với Osechi (おせち)
Osechi là một nét ẩm thực độc đáo của Nhật Bản mà bạn chỉ có thể thưởng thức trong dịp lễ đầu năm mới. Một phần Osechi có thể bao gồm các món ăn truyền thống của Nhật Bản như: Ebi (tôm), datemaki (trứng rán), kazunoko (trứng cá trích)… Tất cả đều được đóng gói trong một jubako, một loại hộp sơn mài truyền thống mà trông giống như một hộp bento. Người Nhật thích chia sẻ nó với gia đình hoặc người thân của họ và mỗi món ăn thường được phục vụ theo một phần nhỏ để bạn có thể thưởng thức tất cả các món khác nhau. Điều này rất quan trọng vì mỗi phần có một ý nghĩa khác nhau, một số thành phần Osechi phổ biến là:
- Ebi / Tôm: mong muốn trường thọ
- Datemaki / Trứng rán cuộn ngọt: mong muốn nâng cao kiến thức
- Kazunoko / Trứng cá trích: cầu cho sự thịnh vượng của con cháu
- Kuromame / Đậu đen hầm ngọt: cầu mong công việc và học tập thuận lợi
- Kuri-kinton / Khoai lang nghiền với hạt dẻ: cầu thịnh vượng về tiền bạc, may mắn
5. Nghe chuông – Joya no Kane (除夜の鐘)
Joya no Kane là một sự kiện truyền thống được tổ chức tại một số ngôi chùa Phật giáo trên khắp Nhật Bản. Một chiếc chuông khổng lồ, thường được treo bên ngoài sẽ được rung tổng cộng 108 lần. Con số này đại diện cho số lượng ước muốn trần gian của con người. Một số ngôi chùa bắt đầu rung chuông trước năm mới, trong khi những ngôi chùa khác thì đợi đến khi đồng hồ điểm 12 giờ sáng. Nhiều người thích xem trực tiếp sự kiện hàng năm và đến chùa vào ban đêm. Bạn cũng có thể thưởng thức sự kiện trên tivi để cảm nhận không khí thiêng liêng mà không cần ra ngoài lúc tiết trời lạnh cóng.
6. Ngắm mặt trời mọc – Hatsuhinode (初日の出)
Ngày đầu tiên của năm mới thì việc tốt nhất là bắt đầu bằng cách ngắm mặt trời mọc đầu tiên- hatsuhinode, và nhiều người đã thức dậy thật sớm để đi ngắm mặt trời. Một số đài quan sát mở cửa cho sự kiện truyền thống này, và thường thì du khách cũng rất đông. Vì thế sẽ có những người thích đi bộ đường dài và ngắm bình minh từ đỉnh núi.
7. Giấc mơ đầu tiên – Hatsuyume (初夢)
Hatsuyume theo nghĩa đen có nghĩa là “giấc mơ đầu tiên” mà bạn mơ thấy trong năm. Ở Nhật Bản, nó được coi là một giấc mơ đặc biệt dự báo vận may của bạn trong năm tới. Một số điều được cho là sẽ mang lại hạnh phúc cho bạn nếu chúng xuất hiện trong giấc mơ đầu tiên của bạn:
- Núi Phú Sĩ (富士)
- Chim ưng (鷹, た か)
- Cà tím (茄子, ナ ス)
Niềm tin này có từ thời Edo , nhưng chưa có giải thích chính xác cụ thể nào cho từng điều. Theo một trong những giả thuyết nổi tiếng, những điều này có liên quan mật thiết đến gia tộc Tokugawa cai trị đất nước trong thời kỳ Edo. Các giả thuyết khác cho rằng sự kết hợp của ba điều này là may mắn vì Phú Sĩ là ngọn núi cao nhất, chim ưng là một loài chim thông minh và từ chỉ cà tím được phát âm giống với từ may mắn.
8. Lễ đền/ chùa đầu năm – Hatsumode (初詣)
Hatsumode là một trong những sự kiện quan trọng nhất trong dịp lễ đầu năm mới ở Nhật Bản. Đây là chuyến thăm đền hoặc chùa đầu tiên của bạn trong năm mới để cầu nguyện và cầu may mắn cho cả năm. Không có quy tắc hoặc ngày cụ thể nào quy định thời điểm đến thăm các đền thờ hoặc đền thờ, nhưng thông thường nó được thực hiện từ ngày 1-3 tháng Giêng. Một số người chọn ngày đầu năm mới, trong khi những người khác đợi một vài ngày để tránh đông đúc. Các địa điểm hatsumode phổ biến trên khắp Nhật Bản có thể kể đến như: Đền Meiji Jingu ở Tokyo, Fushimi Inari Taisha ở Kyoto, Sumiyoshi Taisha ở Osaka và Tsurugaoka Hachimangu ở Kanagawa.
9. Gửi thiệp chúc Xuân – Nengajo (年賀状)
Nengajo là một tấm thiệp chúc mừng năm mới, được gửi đặc biệt vào ngày 1 tháng Giêng. Nengajo đã phổ biến trong nhiều năm, nhưng ngày nay sự nổi tiếng đang trở lại vì không còn nhiều người gửi thư và bưu thiếp cho bạn bè hoặc gia đình nữa. Tuy nhiên, nhiều cửa hàng vẫn sẽ bán nengajo với mẫu mã đẹp và dễ thương nhất.
10. Lì xì – Otoshidama (お年玉)
Otoshidama là thứ mà trẻ em Nhật Bản thích thú nhất: đó là phong tục truyền thống mà người lớn cho con cái hoặc con của người thân trong một phong bì nhỏ gọi là pochi bukuro. Đây được coi như một món quà bằng tiền mặt mà trẻ em nhận được như một lời chúc mừng năm mới. Nó cũng được cho là một bài tập để giáo dục trẻ em trong cách học nhận thức về việc tiêu tiền.
11. Mua túi may mắn / Fukubukuro (福袋)
Năm mới là thời điểm lý tưởng để đi mua sắm ở Nhật Bản vì nhiều cửa hàng tổ chức các đợt giảm giá lớn. Bạn sẽ thấy nhiều cửa hàng bán Fukubukuro. Túi may mắn, fukubukuro trong tiếng Nhật, là loại túi đặc biệt được đóng gói với nhiều loại sản phẩm và vật phẩm khác nhau. Nó rất đa dạnh về chủng loại từ quần áo, mỹ phẩm, giày dép, phụ kiện…
Bạn không thể biết trước nội dung bên trong túi cho đến khi bạn mở nó ra, nhưng nó thường bao gồm các mặt hàng phổ biến hoặc một số phiên bản giới hạn đặc biệt được làm cho Fukubukuro. Những chiếc túi thường có giá trị rất lớn, đôi khi bạn sẽ nhận được những sản phẩm có giá trị gấp đôi số tiền bạn đã bỏ ra. Chúng cực kỳ phổ biến ở Nhật Bản và một số cửa hàng có hệ thống đặt trước cho phép bạn đến Fukubukuro mà không phải xếp hàng dài chờ đợi hàng giờ đồng hồ.
12. Chơi trò chơi truyền thống của năm mới (お正月遊び)
Người Nhật thường ở nhà và tận hưởng khoảng thời gian thư giãn bên gia đình vào ngày đầu năm mới và để sum họp gia đình, chơi các trò chơi truyền thống của năm mới.
Các trò chơi truyền thống của Nhật Bản trong dịp năm mới mang ý nghĩa mang lại hạnh phúc và may mắn.
Fukuwarai
Fukuwarai, nghĩa đen là cười vui vẻ, là một trò chơi đơn giản khiến bạn cười sảng khoái trong ngày đầu tiên của năm mới. Vẽ đường viền trên giấy (thường là Okame , người phụ nữ mặt tròn) và một người chơi đeo khăn bịt mắt sau đó cố gắng đặt các bộ phận trên khuôn mặt vào đúng vị trí. Kết quả là người có khuôn mặt hài hước nhất sẽ thắng trò chơi.
Hanetsuki
Hanetsuki tương tự như đánh cầu lông nhưng sử dụng vợt bằng gỗ không có lưới. Vốn dĩ nó mang ý nghĩa xua đuổi tà ma và cầu mong sức khỏe tốt cho các bé gái. Với hai người, họ cố gắng giữ cho cuộc trận đấu kéo dài, người thua sẽ bị đánh dấu trên mặt như một hình phạt được vẽ bằng mực thư pháp.
Karuta
Karuta là một trò chơi bài thường được chơi vào những ngày lễ đầu năm mới. Có một số loại karuta khác nhau, nhưng phổ biến nhất là Hyakunin-Isshu, 100 bài thơ được chọn từ thế kỷ 8 đến thế kỷ 13 được viết trên thẻ. Một người đọc xướng phần đầu của bài thơ và người chơi cạnh tranh để lấy thẻ tương ứng trước mà phần thứ hai đã viết. Người chơi phải nhớ các bài thơ nên ban đầu tương đối khó.
Takoage
Takoage có nghĩa là “thả diều” trong tiếng Nhật. Diều truyền thống là một thiết kế của Ukiyo-e và người ta nói rằng là để mọi người cầu nguyện cho sức khỏe. Ban đầu nó không phải là một truyền thống của năm mới, nhưng khi nó trở nên quá phổ biến vào thời Edo, chính phủ chỉ cho phép mọi người chơi takoage vào ngày đầu năm mới. Kể từ đó, nó đã trở thành một sự kiện tiêu biểu của những ngày đầu năm.
Shishimai (獅子舞)
Shishimai, có thể được dịch là “Múa sư tử”, là một màn biểu diễn truyền thống được chơi vào ngày đầu năm mới và các lễ kỷ niệm khác ở Nhật Bản. Đây là một điệu múa truyền thống của Đông và Đông Nam Á và được du nhập vào Nhật Bản từ Trung Quốc vào khoảng thế kỷ thứ 8.
Màn biểu diễn này sẽ mang lại hạnh phúc và may mắn cho bạn và người ta nói rằng khi shishimai cắn vào đầu bạn, nó sẽ mang lại cho bạn sức khỏe dồi dào cho năm mới.
Kakizome – chữ viết đầu tiên của năm (書初め)
Kakizome có nghĩa là “chữ viết đầu tiên” trong tiếng Nhật. Thông thường để viết những lời chúc mừng năm mới hoặc những từ tích cực trong thư pháp vào ngày đầu năm mới. Đối với trẻ em ở Nhật Bản, kakizome là bài tập về nhà cho kỳ nghỉ đông. Thông thường nó được thực hiện vào ngày 2 tháng 1, người ta nói rằng nếu bạn tập kakizome vào ngày đó, kỹ năng của bạn sẽ tiến bộ một cách nhanh chóng.
Bài: Tổng hợp; Ảnh bìa: https://www.dataplan.jp
